چارەسەری بۆ رەوشا نها یا هەرێمێ
حوکمەت دبێژت هاریکارییا مە بکن!
کەرەم بکە حوکمەت، ئەڤە ٥٠ ٪ چارەسەری ژ من و بلا ٥٠ ٪ ژی ژ تە بت
سەرپەیڤ:
هه‌یامه‌که و ئه‌ز ژ هنده‌ک هه‌ڤالان دبهیسم، کو ده‌م نه ده‌مێ ئاخاڤتنێ یه، به‌لکو ده‌مێ کریارێ یه. ئه‌و هه‌ڤال نزانن کو ب تنێ د سیسته‌مێن توتالیتاری دا ئاخاڤتن بێ واتا یه، به‌لێ د سیسته‌مێن ئازاد و پێشکه‌ڤتی دا ئاخاڤتن کار و هونه‌ره. دیاره مه‌به‌ستا وان ئه‌وه، کو ره‌وشا هه‌رێمێ ب ئاخاڤتنان چاره‌سه‌ر نابت، راسته. ئه‌ز ژی باوه‌ر دکم کو ئاخاڤتن نه چاره‌سه‌ری یه، به‌لکو به‌شه‌کێ سه‌ره‌که و سه‌ره‌تایی ژ چاره‌سه‌ریێ یه. ئه‌و هزر دکن مه پێدڤی ب کریاران هه‌یه، به‌لێ ئه‌ز د وێ باوه‌ریێ دا مه، کو مه پێدڤی ب ئاخاڤتنێ ژی هه‌یه، چونکو هه‌گه‌ر ئه‌م نه ئاخڤن، ئه‌م نکارن ده‌ربرینێ ژ هزرێن خوه بکن، دیاره تێگه‌هێ ئاخاڤتن و کریارێ ل نک وان هه‌ڤالان هێژ وه‌کو پێدڤی زه‌لال نه‌بوویه، له‌ورا ئه‌ز دێ هه‌ولدم ب کورتی هه‌ردوویان ئانالیزه بکم.
ئاخاڤتن ژ خه‌ون و خوه‌زیکان جودا یه، چو دۆرهێل ب خه‌ون و خوه‌زیکان ناهێنه گوهه‌رین، به‌لێ ئاخاڤتن دکارت هه‌تا راده‌یه‌کێ، زه‌مینه‌یی بۆ گوهه‌رینان خوه‌ش بکت، یان وێران بکت، بۆ نموونە: هەر گاڤەکا رەوش ل هەرێمێ ئالووز بوو، نوینەرێن حوکمەتێ و حزبێن سیاسی ئاخاڤتنێ بکاردهینن، بەحسا دەستێ دەرەکی دکن، یان ژی کەسێن بیانی گونەهکار دکن کو ئەو کەس مللەتی ب سەردا دبن! ئەڤە ب خوە ب خوە بێرێزی یە د دەرحەق مللەتی دا، یاریکرنە ب ئەقلێ مللەتی، رامانا وێ ئەوە کو حوکمەت ڤی مللەتی بێ ئەقل و نەفام دبینت، چونکی ب تنێ کەسی بێ ئەقل و نەفام دهێتە ئیستیغلالکرن. مه‌به‌ستا من ب ئاخاڤتنێ نه ب تنێ ئه‌وه ئه‌زمان بلڤت، به‌لکو به‌رهه‌مدانا هزرێ یه چونکو ئاخاڤتن پشتی هزرکرنێ دهێت، لێ مخابن ئه‌م دئاخڤن بێ کو هزربکن، واته ئه‌م ب تنێ ده‌نگی ژ په‌یڤێن خوه دهینن ل ده‌مه‌کێ کو په‌یڤێ روح، ده‌نگ و رامان هه‌یه/ بلزاک. پرسیار ئه‌وه، ل دویڤ ئاخاڤتنا بلزاکی، ژبلی ده‌نگێ کو گوهـێن مه هه‌میان سمتین، کانێ روح و رامانا په‌یڤێن مه؟!
ئاخاڤتن نه ئه‌وه تو ده‌نگ بکی، به‌لێ ئه‌وه تو هزر بکی، چونکو هزر په‌یامه‌کێ هلدگرت و وێ په‌یامێ پێدڤی ب ئالاڤه‌کێ هه‌یه کو ده‌ربرینێ ژێ بکت و زمان / ئاخاڤتن ئه‌و ئالاڤه یه، به‌لێ چه‌ند ژ مه وێ دزانن؟! ما رێنسانس، ره‌وشه‌نگه‌ری، نووخوازی و پاشنووخوازی به‌رهه‌مێن ئاخاڤتن / هزرکرنێ، یان کریارێ نه؟! دیاره هزر و تێزێن رۆناکبیر و فیلۆسۆفان ب تایبه‌ت د بوارێ سۆسیۆلۆژی دا بوونه بنگه‌هه‌ک هزری و مه‌عریفی بۆ شارستانییا رۆژئاڤایێ کو نها نوونه‌راتییا جیهانا سه‌رده‌م دکت. نه‌خوه، ده‌مێ ئه‌م دبێژن ئاخاڤتن، مه‌خسه‌د نه ئه‌وه ده‌نگ ژ گه‌ورییا مرۆڤی ده‌رکه‌ڤت، به‌لکو ئه‌وه هزرا مرۆڤی کارێ خوه بکت و پاشی زمان ده‌ربرینێ ژ که‌د و به‌رهه‌مێ وێ هزرێ بکت، ئه‌ڤجار کریار ل سه‌ر ئاڤا ببن. به‌لێ هه‌گه‌ر ئاخاڤتن / هزرکرن نه‌بت، کریار دێ بیته لڤینه‌کا ماددی و خوه‌زایی و هینگێ مرۆڤ نامینت مرۆڤ، به‌لکو دێ بیته به‌شه‌ر ئانکو ل ئاستێ هه‌ر بوونه‌وه‌ره‌کێ دی.
چارەسەری:
دا ئه‌م بزڤرن مژارا دۆرهێل، پرسگرێک و چاره‌سه‌ریێ. ئه‌ز ب چاڤه‌کێ کێم به‌رێ خوه نادم دۆرهێلی و پرسگرێکان، نه‌خێر. دیاره دۆرهێله‌کێ کامباخه و پرسگرێکێن دژوارن، به‌لێ ته‌ئکیدێ دکم کو نه قودره‌تی نه، به‌لکو سه‌رئه‌نجاما پراکتیزا ئه‌قلێ کوردی یه هه‌تا نها. چاره‌سه‌رییا وان پرسگرێکان، ئه‌و نینه مرۆڤ ته‌جاوزا ئاخاڤتنێ / هزرکرنێ بکت و په‌نایێ بۆ کریارێ ببت ژبه‌رکو دێ بیته دیوارێ ل سه‌ر به‌فرێ، یان ب ئاوایه‌کێ خه‌یالی سه‌ره‌ده‌ریێ دگه‌ل پرسگرێکان بکت، ده‌ستێن خوه به‌ر ب ئاسمانان بلند بکت و لاڤ و دوئایان بکت، هه‌روه‌سان ئه‌و ژی نینه کو مرۆڤ خوه به‌ردت خه‌تێ و بێژت بێهووده یه، ئه‌و کاره‌ساته و واته‌یا دوماهیکێ دگه‌هینت. دۆرهێلێ ئه‌ڤرۆ که‌دا ره‌فتار و بوویه‌رێن دوهی و پێره، ره‌فتار و بوویه‌رێن نها ژی دکارن دۆرهێله‌ک دی / نوو ل سوبا بئافرینن، واته گرێدانه‌ک د ناڤبه‌را سه‌ده‌م و ئه‌نجامان دا هه‌یه، به‌لێ مخابن ئه‌قلێ کوردی وێ گرێدانێ ناخوینت، یان ب جددی وه‌رناگرت.
هندی کو خواندن نه‌بن، په‌یوه‌ندی د ناڤبه‌را سه‌ده‌م و ئه‌نجامان دا نه‌هێته دیتن و فامکرن، چاره‌سه‌ری ژی په‌یدا نابن. هنده‌ک که‌س هزربکن چاره‌سه‌ری سینۆرێن ئاخاڤتنێ دبه‌زینت و گه‌ره‌که هێزه‌کا کردار خوه بسه‌لمینت، ئێدی جۆره‌کێ لڤینێ پێک بهێت کو بکارت گوهه‌رینێ په‌یدا بکت، ب هزرا من ئه‌ڤه خوه‌خاپاندنه چونکو بێ بنگه‌هه‌که هزری و ته‌یۆرا زانینێ، نه‌کاره لڤین (شۆره‌ش) په‌یدا ببن و گوهه‌رین سه‌ربگرن. ئه‌ڤه وه‌کو مه‌سه‌لا وی ئاغایێ کورده، یێ کو مێشێ ب تلیا وی ڤه‌دایی و ئێشاندی، ئینا ژ که‌ربان دا ده‌ست هاڤێته ده‌مانجێ و گوله‌یه‌ک ل تلیا خوه دا دا کو ئێشێ ب دوماهیک بهینت. مه پێویستی ب قومار و سه‌رگه‌رمییێ نینه، هه‌روه‌سان مه پێویستی ب جه‌لده‌دانا زاتی ژی نینه، به‌لێ مه پێویستی ب ئه‌قله‌کێ ره‌خنه‌یی و ئازاد هه‌یه، کو هنده‌ک ئالاڤێن نوو بۆ چاره‌سه‌ریێ و مێتۆدێن نوو بۆ سه‌ره‌ده‌ریێ پراکتیزه بکت، به‌لێ ئه‌و پشتی به‌رهه‌مدانه‌کا مه‌عریفی.
ئه‌ڤ دۆرهێلێ کو پرانییا مه ب خوه ڤه ماتل دکت، بیرا من ل مه‌سه‌لا "عیسێ ده‌لا" دهینت، وه‌ختێ کو ل داویێ ل به‌ر چاڤێ قاسدێ میری زه‌به‌شێن (شتی) مه‌زن ژ بنێ ڤه‌دکت و ل ئه‌ردێ ددت و ژنوو جهێ یێن بچووک خوه‌ش دکت.
دبت هنده‌ک که‌سێن بله‌ز باوه‌ری ب وێ مه‌سه‌لێ نه‌بن و ل به‌ندا حنێره‌کێ بن، به‌لێ بلا بزانن کو نه سه‌رده‌مێ حنێرانه، به‌لکو ئه‌ڤ سه‌رده‌مه ب سه‌رده‌مێ سه‌روه‌رییا ئه‌قل و یاسایێ هاتییه ناسکرن.
هه‌روه‌سان، دبت هنده‌ک که‌س باسێ کۆمپلۆیا هه‌رێمی و نێڤده‌وله‌تی بکن و بێژن ئامه‌ریکا، ئیران، تورکیا و ...هتد ناخوازن ئه‌م بگه‌هن مافێن خوه! دبت راست بت. به‌لێ پرسیارا کو رێکێ ل مه دگرت ئه‌ڤه یه: ما ئه‌و بوونه سه‌ده‌مێن گه‌نده‌لی، نه‌بوونا وه‌کهه‌ڤی و ئێکسانیێ د ناڤ جڤاکێ کوردستانی ده؟! مه‌خسه‌دا من، ئه‌م دکارن پێنجی ژ سه‌دێ بکن د خه‌تایێن وان ده، کو هۆکارێن ده‌ره‌کی / بابه‌تی نه، به‌لێ ما پێنجی ژ سه‌دێ ژی نه خه‌تایێن مه ب خوه نه؟! ئه‌م راهاتینه کو هه‌رده‌م لایه‌نێ به‌رانبه‌ری خوه ئیتیهام بکن و هه‌گه‌ر که‌س نه‌بت، ئه‌م ئاماده نه فه‌له‌ک و قه‌ده‌رێ ئیتیهام بکن، به‌لێ جاره‌کێ ب تنێ دفنا مه ناسۆژیت هه‌تا کو دانپێدانێ ب خه‌له‌تی و کێماسیێن خوه بکن. هه‌روه‌ک مه‌سه‌لا ده‌وله‌تبوونێ، پتر ژ جاره‌کێ د به‌رنامه و جڤاتێن نڤیسکاری و مێدیایی دا من دگۆت ئه‌ز دگه‌ل ته‌یۆرا وه‌رارا جڤاکی مه بۆ دامه‌زراندنا ده‌وله‌تێ، به‌لێ هنده‌ک هه‌ڤالێن نڤیسکار دگۆت "نابت ئه‌م خوه ل هێڤیا وه‌رار و جڤاکی بگرن، یا باش ئه‌وه ئه‌م ده‌وله‌تێ رابگه‌هینن، پاشی ده‌ست ب چاکسازی و به‌رهه‌مدانێ بکن". نها ژی ئه‌ز رژدم، کو ته‌یۆرا وه‌رارا جڤاکی باشترین چاره‌سه‌ری یه بۆ مه وه‌کو کورد و کوردستانی و ناڤه‌رۆکا وێ ته‌یۆرێ هه‌موو د سه‌رهاتییا عیسێ ده‌لا دا دیار دبت، کو ئه‌م دز و گه‌نده‌لان ژ بنێ ڤه‌کن و جهێ نفشه‌کێ نوو ئادا بکن دا کو ساز و ته‌ندورست په‌روه‌رده ببت.
نه‌کاره ئه‌م بگه‌هن مافێن خوه یێن چاره‌نڤیسی هه‌گه‌ر ئه‌م ل گۆر یاسایێ ژیانا خوه نه‌بن سه‌ری، هه‌گه‌ر ئه‌م نه‌بن خوه‌دانێ بوها و پره‌نسیپێن سه‌ره‌که، هه‌گه‌ر ئه‌م نه‌بن کارێکته‌ر ل ده‌ڤه‌رێ و هندی کو ژینگه‌ها مه یا خوه‌زایی و جڤاکی له‌وتی بت ئه‌م نابینه کارێکته‌ر. هه‌روه‌سان دڤێت ئه‌م خوه دووری پارادوکسان بگرن بۆ نموونه، پێشمه‌رگه و ئازا بن، به‌لی د هه‌مان ده‌می دا دژی یاسا و په‌رله‌مانی بن، ده‌وله‌تێ بخوازن به‌لێ ئه‌ساسێ بۆ کور و نه‌ڤیێن خوه نه‌دانن، وه‌ک کو هنده‌ک دبێژن "به‌هشتا من به‌هر تێدا نه‌بت..." دیاره ئه‌و ئه‌خلاقێ که‌سێن هه‌لپه‌رست و که‌یسبازه، کو چو ژ که‌د و قوربانیێ نزانن، ئه‌قله‌ک وه‌سا نکارت باسێ پرسێن مه‌زن و زیندی بکت، به‌لکو ئاماده یه هه‌ر تشتی بگۆری خوه و به‌رژه‌وه‌ندا خوه بکت ته‌نانه‌ت دوینده‌ها خوه ژی. گوهه‌رین ب ئه‌قلێن وه‌سان په‌یدا نابت، به‌لکو هه‌را و خه‌رگه‌له دورست دبت.
ل دوماهیکێ، بێ کو باسی کاودان و سیاسه‌تا هه‌رێمی و نێڤده‌وله‌تی ل رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راستێ بکم، ئه‌و بابه‌ته‌کێ کوور و دووره، گرینگه ته‌ئکیدێ ل سه‌ر ڤه‌ژه‌ن و ئاڤاکرنا جڤاکێ کوردی بکم، کو ئه‌م سه‌ر ژ نوو ده‌ست پێ بکن، خواندنێن هزری و ره‌خنه‌یی بۆ خوه و دیرۆکا خوه بکن، هه‌ست و کبریائێن خوه بدن ئاله‌کێ و بیست و هه‌فت سالێن حوکمرانییا خوه دادگه‌هـ بکن، ده‌ستێن خوه دانن سه‌ر وژدانا خوه و پشتی دانپێدانێ ب خه‌له‌تییان، ئێدی مانته‌لیته‌ک نوو و جودا دگه‌ل هه‌ڤدوو په‌یره‌و بکن، هه‌موو پێکڤه ل بن سیهوانا ئه‌قل، یاسا و پره‌نسیپێن سه‌ره‌که و هه‌ڤبه‌ش ژیانا خوه ببن سه‌ری و پێنجی ژ سه‌دێ ل سه‌ر ملێن خوه راکن، پاشی ژنوو دکارن ل ده‌رڤه‌یی خوه، دگه‌ل یێن دی بئاخڤن و باسێ ماف، شیان و پرۆژێن خوه بکن. هینگێ ب خوه ئه‌م دێ بینه هه‌ژمار و خوه‌دان هه‌بوونه‌کا راسته‌قینه نه‌کو که‌مالی، وی ده‌می هنده‌ک دێ رێزێ ل مه گرن و هنده‌ک ژی دێ هزره‌کێ بۆ مه کن، به‌لێ نها، که‌س مه‌جبوور نینه رێزێ ل مه بگرت و هزره‌کێ بۆ مه بکت، چونکو نه مه رێز ل خوه گرتییه و نه ژی مه هزره‌ک بۆ خوه کرییه.